در گذشته دربارۀ ارتباط خودآگاهی و سیر رشد کودکان، نوشته‌ام. در آنجا به ضرورت خودآگاهی در سه حیطۀ اجتماعی، تحصیلی و هویتی، پرداختم. در این مطلب می‌خواهم به کتابی بپردازم که می‌تواند در رشد خودآگاهی کودکان موثر باشد. داستان، یکی از بهترین بسترها برای رشد خودآگاهی‌اند. چرا که کودکان می‌توانند ضمن همزادپنداری با شخصیت‌های آن، دربارۀ رفتار، افکار و احساسات آنها در موقعیتی انتزاعی تامل کنند. آنها در شرایطی فرضی و بدون آسیب توانمندی خود را رشد می‌دهند.
سه پرسشِ «چه فکر می‌کنم؟ چه کاری انجام می‌دهم؟ چه احساسی دارم؟» مهم‌ترین موضوعات در ارتباط با خودآگاهی را بیان می‌کنند. در صورتی که کودکان از افکار و باورهای خود آگاه باشند و آنها را سنجیده باشند، عاملیت بیشتری در اعمال خود دارند و کنشگرانه عمل می‌کنند؛ در نتیجه احساسات مثبت بیشتری را تجربه می‌کنند و زندگی آنها غنی‌تر خواهد بود.
اگر افکار آنها با عوامل محیطی و صرفا با تقلید از اطرافیان شکل گرفته باشد و سنجشگرانه نباشد، به همان نسبت، محیط و دیگران می‌توانند به راحتی فرد را به هر سوی بکشانند و کودک نیز مطیع شرایط خواهد بود، چرا که از خود فکری ندارد تا باعث استحکام شخصیت او باشد و به او امکان تصمیم‌گیری بدهد. ناپایدار بودن شرایط، او را با شکست‌های زیادی روبرو خواهد کرد و در نتیجه بسیار آسیب پذیر می‌شود.
مهارت خودآگاهی از اساسی‌ترین مهارت‌های زندگی است. چرا که بسیاری از دیگر مهارت‌ها چون ارتباط بین فردی و تصمیم‌گیری بر آن بنانهاده شده است.
یکی از بهترین کتاب هایی که در ارتباط با «خودآگاهی در کودکان» می‌توان نام برد، کتاب «می‌توانم یک من دیگر بسازم» از مجموعۀ فیلسوف کوچک است. نویسنده و تصویرگر کتاب آقای شینسوکه یوشی تکه و مترجم رضی هیرمندی است. نشر افق نیز آن را منتشر کرده است. در این داستان نقشۀ معرکۀ پسرکوچولویی را دنبال می‌کنیم که قصد دارد یک منِ دیگر بسازد تا همۀ کارها را به جای او انجام دهد. بنابراین روباتی می‌خرد و حالا روبات نیاز به فهرستی از اطلاعات پسرکوچولو دارد تا بتواند دقیقا مانند او رفتار کند.
در اینجا لازم است توجه کنیم اگر هدف رشد خودآگاهی در کودک است، بهتر است خیلی ساده از کتاب عبور نکنیم. در هر مرحله به همراه بچه ها با پسرک داستان پیش رویم. آنها می‌توانند همچون شخصیت داستان روبات خودشان را بسازند.
دیدگاهتان را بنویسید